Thừa - Thiếu Biên Chế Giáo Viên: Giải Pháp Khắc Phục Cần Thực Hiện Ngay

TCGCVN - Trong thời gian qua, tình trạng thừa - thiếu biên chế giáo viên ở các địa phương đã trở thành vấn đề nổi cộm trong ngành giáo dục, ảnh hưởng đến chất lượng dạy và học. Các tỉnh, thành phố như Thái Nguyên, Lâm Đồng, Đắk Lắk, Đắk Nông, Bắc Kạn… đã gửi kiến nghị tới Bộ Nội vụ, đề xuất bổ sung thêm biên chế giáo viên cho năm học 2024-2025 để giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trong các trường học. Trong khi đó, một số địa phương lại gặp phải tình trạng thừa giáo viên, dẫn đến lãng phí nguồn lực.

Ảnh minh hoạ

Tình trạng thiếu giáo viên

Theo Bộ Nội vụ, trong giai đoạn 2022 - 2026, để bảo đảm nguyên tắc "có học sinh thì phải có giáo viên đứng lớp", Bộ đã tham mưu Chính phủ bổ sung gần 66.000 biên chế giáo viên cho các địa phương. Cụ thể, trong năm học 2022 - 2023, tỉnh Thái Nguyên được bổ sung thêm 1.157 biên chế giáo viên, trong năm học 2023 - 2024 là 1.092 biên chế, và dự kiến trong năm học 2024 – 2025, sẽ bổ sung thêm 428 biên chế nữa. Đây là một trong những biện pháp cần thiết để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên ở nhiều tỉnh, thành phố, nhất là những nơi có số học sinh tăng trưởng nhanh.

Tuy nhiên, không phải địa phương nào cũng gặp khó khăn về số lượng giáo viên. Một số nơi như tỉnh Bắc Kạn lại đang đối mặt với tình trạng thừa giáo viên. Cụ thể, trong năm học 2024 – 2025, tỉnh Bắc Kạn có thể dư thừa lên đến 623 biên chế giáo viên so với quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT). Đây là vấn đề cần được giải quyết một cách kịp thời để tránh tình trạng lãng phí nhân lực và nguồn ngân sách.

Giải pháp khắc phục

Để khắc phục tình trạng thừa – thiếu biên chế giáo viên, Bộ Nội vụ đã đưa ra một số giải pháp cần thiết. Trước mắt, việc bổ sung biên chế giáo viên cho các địa phương còn thiếu hụt là giải pháp quan trọng, nhằm bảo đảm chất lượng giáo dục và đáp ứng nhu cầu dạy học cho học sinh. Tuy nhiên, trong dài hạn, Bộ Nội vụ nhấn mạnh việc cần phải rà soát, sắp xếp lại đội ngũ giáo viên một cách hợp lý, dựa trên cơ sở phân tích cụ thể về quy mô học sinh, cơ cấu trường lớp và thực tế của từng vùng, địa phương.

Một trong những biện pháp quan trọng là việc các địa phương cần thực hiện điều chỉnh cơ cấu trường lớp, bảo đảm sĩ số học sinh/lớp phù hợp với điều kiện thực tế. Điều này không chỉ giúp tối ưu hóa việc sử dụng biên chế giáo viên mà còn giúp nâng cao hiệu quả giảng dạy, tránh tình trạng giáo viên thiếu hoặc thừa ở các vùng, khu vực khác nhau.

Tinh giản biên chế và tự chủ tại những nơi có điều kiện

Mặc dù việc bổ sung biên chế giáo viên là cấp thiết, song Bộ Nội vụ cũng khẳng định rằng cần thực hiện tinh giản biên chế đối với các đơn vị, tổ chức, đặc biệt là các đơn vị sự nghiệp hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Theo chỉ đạo của Chính phủ, tất cả các cơ quan, đơn vị phải giảm ít nhất 5% biên chế công chức và 10% biên chế sự nghiệp trong giai đoạn 2022 – 2026, với mục tiêu nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng ngân sách.

Trong ngành giáo dục, việc tinh giản biên chế không có nghĩa là "cào bằng", mà cần phải thực hiện theo một cách thức hợp lý, tùy thuộc vào tình hình cụ thể của mỗi địa phương. Những nơi có điều kiện, có thể thực hiện mô hình tự chủ về tài chính và biên chế, giảm bớt sự phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Đồng thời, việc điều chỉnh cơ cấu trường lớp, sắp xếp hợp lý nguồn lực giáo viên tại các vùng khó khăn sẽ góp phần giảm bớt tình trạng thừa hoặc thiếu giáo viên.

Triển khai đồng bộ các giải pháp

Để giải quyết triệt để vấn đề thừa – thiếu biên chế giáo viên, Bộ Nội vụ cho rằng cần phải thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Cụ thể, các địa phương cần tiếp tục rà soát lại mạng lưới trường lớp, định hướng phát triển giáo dục tại các vùng, khu vực có học sinh đông hoặc khu vực thiếu giáo viên. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cũng cần tập trung vào công tác đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong tình hình mới.

Việc thừa – thiếu biên chế giáo viên là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi các giải pháp linh hoạt và kịp thời. Bộ Nội vụ và các địa phương cần phải làm việc chặt chẽ để rà soát, điều chỉnh hợp lý, bảo đảm nguồn lực giáo viên được phân bổ đúng nơi, đúng lúc, từ đó đảm bảo chất lượng giáo dục cho học sinh. Đồng thời, các biện pháp tinh giản biên chế và tự chủ cần được triển khai một cách hợp lý, không chỉ giảm bớt gánh nặng ngân sách mà còn tối ưu hóa việc sử dụng nhân lực trong ngành giáo dục.

Bùi Bình