Hè xứ Thanh: Hành trình trải nghiệm hay chỉ là cuộc dạo chơi?

Giáo dục trong từng bước chân: từ công trình hiện đại đến di sản ngàn năm

TCGCVN - Hè 2025 gõ cửa, học sinh Thanh Hóa có nhiều lựa chọn vui chơi, giải trí. Tuy nhiên, giữa những công trình mới và di sản hiện hữu, việc khai thác tối đa tiềm năng giáo dục trải nghiệm, đặc biệt từ các dự án lớn còn dang dở, vẫn là một hành trình đầy kỳ vọng và cả những trăn trở.

Mùa hè không chỉ là thời gian nghỉ ngơi sau một năm học căng thẳng mà còn là "thời điểm vàng" để các em học sinh làm giàu kiến thức, rèn luyện kỹ năng và khám phá thế giới xung quanh. Tại Thanh Hóa, một vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa và sở hữu cảnh quan thiên nhiên đa dạng, tiềm năng cho các hoạt động hè mang tính giáo dục trải nghiệm là vô cùng to lớn. Trong bức tranh đó, sự xuất hiện của các dự án quy mô lớn từ những nhà đầu tư tầm cỡ, bên cạnh các giá trị di sản hiện hữu, đang đặt ra cả những cơ hội và những câu hỏi cần được giải đáp.

Dự án Quần thể du lịch tâm linh và di tích lịch sử Am Tiên với tên gọi “Huyền tích Am Tiên- Legend of Am Tiên” được triển khai tại khu vực núi Nưa (Thanh Hoá), với tổng diện tích gần 350 ha, dự án gồm 3 giai đoạn...

Những điểm chạm văn hóa, giải trí hiện hữu và tiềm năng còn bỏ ngỏ

Trong số các dự án du lịch, nghỉ dưỡng mới tại Thanh Hóa, Công viên nước tại Sầm Sơn là một trong những điểm đến đã đi vào hoạt động và thu hút sự chú ý, đặc biệt trong mùa hè. Với các chương trình ưu đãi, đây rõ ràng là một lựa chọn giải nhiệt và vui chơi. Đáng chú ý, công viên này được xây dựng dựa trên cảm hứng từ sử thi "Đẻ đất đẻ nước" của dân tộc Mường, với các khu vực mang tên gọi như Mường Đồng, Mường Trời, Mường Rừng... Đây là một ý tưởng lồng ghép văn hóa bản địa rất đáng trân trọng, mở ra cơ hội để du khách, đặc biệt là các em nhỏ, có những tiếp xúc ban đầu với một di sản văn hóa phi vật thể đồ sộ của dân tộc.

Tuy nhiên, để những giá trị văn hóa này thực sự "chạm" đến các em một cách sâu sắc và có tính giáo dục, việc có thêm những bảng diễn giải câu chuyện sử thi một cách sinh động, những góc tương tác tìm hiểu văn hóa Mường ngay tại các khu "Mường" theo chủ đề sẽ là một sự bổ sung vô cùng ý nghĩa.

Hiện tại, việc khám phá tầng sâu ý nghĩa của chủ đề này dường như vẫn trông đợi nhiều vào sự chủ động tìm hiểu của du khách và sự chuẩn bị trước của các bậc phụ huynh, giáo viên, hơn là từ những cấu phần giáo dục được thiết kế sẵn tại công viên. Tiềm năng biến mỗi góc của công viên thành một trang sách sống động về sử thi Mường vẫn còn là một cơ hội lớn chưa được khai thác trọn vẹn.

"Lớp học ngoài trời" từ di sản và những "viên ngọc" chờ ngày được mài giũa

Trong khi chờ đợi các hạng mục mới từ những đại dự án đang trong quá trình kiến thiết hoàn thiện và phát huy vai trò giáo dục của mình, học sinh Thanh Hóa hoàn toàn không thiếu những "lớp học ngoài trời" vô giá từ chính những di sản mà thiên nhiên và lịch sử đã ban tặng.

Vườn quốc gia Bến En (Như Thanh), được mệnh danh là "Hạ Long trên cạn" của xứ Thanh, là một kho tàng tri thức về đa dạng sinh học. Một chuyến đi đến Bến En trong dịp hè có thể trở thành một hành trình khám phá đầy lý thú. Tuy nhiên, dự án Khu du lịch sinh thái quy mô lớn được kỳ vọng tại đây, với những hạng mục như làng văn hóa các dân tộc, khu trải nghiệm nông nghiệp sinh thái, hay các trung tâm diễn giải thiên nhiên hiện đại, vẫn đang trong một hành trình dài nhiều năm kể từ khi được chấp thuận chủ trương đầu tư từ gần một thập kỷ trước.

Những bài học thực tế về bảo tồn đa dạng sinh học, hay những hiểu biết sâu sắc về văn hóa các dân tộc tại một "ngôi làng" được quy hoạch bài bản, vẫn là những điều các em học sinh và du khách còn chờ đợi ngày được trọn vẹn cảm nhận tại đây. Hiện tại, các em chủ yếu có thể tự khám phá vẻ đẹp sẵn có của Vườn quốc gia thông qua các hoạt động như đi thuyền trên hồ Sông Mực, tìm hiểu hệ sinh thái rừng, tham quan bảo tàng nhỏ.

Tương tự, Khu di tích lịch sử đền Nưa – Am Tiên (Triệu Sơn), nơi gắn liền với cuộc khởi nghĩa Bà Triệu hào hùng, là một địa chỉ đỏ để bồi đắp lòng tự hào dân tộc. Dù dự án Quần thể Du lịch Văn hóa Tâm linh quy mô lớn tại đây mới chỉ khởi động, hứa hẹn một tương lai bề thế hơn, thì ngay trong hè này, giá trị lịch sử cốt lõi của Am Tiên vẫn là một nguồn tài nguyên giáo dục vô tận. Các em có thể học về lịch sử qua việc tham quan các địa danh hiện hữu, nhưng việc có một không gian diễn giải lịch sử sống động, các hoạt động tương tác tái hiện cuộc khởi nghĩa theo một quy hoạch tổng thể vẫn là điều thuộc về tương lai.

Một dự án khác được kỳ vọng mang đến những trải nghiệm văn hóa độc đáo là Khu nghỉ dưỡng khoáng nóng phong cách Nhật Bản tại Quảng Yên, với quy hoạch "Công viên văn hóa Edo Culture". Một không gian văn hóa Nhật Bản thu nhỏ, nơi các em có thể khám phá những nét đặc trưng của kiến trúc, nghệ thuật và lối sống xứ Phù Tang, sẽ là một điểm nhấn giáo dục độc đáo, một khi hạng mục này được hoàn thiện và mở cửa đón khách sau những thông tin về vướng mắc, chậm trễ trong các khâu chuẩn bị đầu tư đã được ghi nhận trước đó.

Kỳ vọng lớn vào tương lai: cân bằng giữa phát triển và hiện thực hóa lời hứa

Sự đầu tư của các doanh nghiệp lớn vào Thanh Hóa không chỉ mang ý nghĩa về phát triển kinh tế, du lịch mà còn đặt ra những kỳ vọng về việc kiến tạo các không gian văn hóa, giáo dục và trải nghiệm chất lượng cao cho cộng đồng, đặc biệt là trẻ em. Thông tin cho thấy, một số nhà đầu tư lớn có triết lý tích hợp văn hóa bản địa vào các công trình của mình ở nhiều địa phương, đây là một tín hiệu đáng mừng. Người dân Thanh Hóa, đặc biệt là các bậc phụ huynh và nhà giáo dục, có quyền kỳ vọng rằng các dự án tại quê hương mình cũng sẽ được đầu tư không chỉ về quy mô, cảnh quan mà còn cả về chiều sâu nội dung, với những chương trình tương tác, những không gian trưng bày sáng tạo.

Tuy nhiên, một thực tế đáng suy ngẫm là trong khi nhiều kỳ vọng từ các dự án cũ chưa thành hiện thực trọn vẹn, các dự án mới với quy mô đầu tư hàng chục ngàn tỷ đồng vẫn tiếp tục được khởi công. Một văn bản của UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành đầu năm 2025 cũng đã nhấn mạnh việc tỉnh sẽ "kiên quyết đề xuất cấp có thẩm quyền thu hồi các dự án chậm tiến độ, gây lãng phí". Điều này cho thấy một chủ trương chung của tỉnh, và cộng đồng hoàn toàn có thể kỳ vọng vào việc các cam kết đầu tư sẽ được hiện thực hóa một cách hiệu quả hơn, để mỗi dự án không chỉ dừng lại ở tiềm năng mà còn mang lại những giá trị giáo dục, văn hóa thiết thực cho thế hệ trẻ.

Các hoạt động hè do tỉnh Thanh Hóa và các tổ chức Đoàn, Đội, các trung tâm văn hóa, thư viện triển khai hàng năm vẫn là nòng cốt. Tuy nhiên, sự chung tay của các doanh nghiệp lớn trong việc phát triển các sản phẩm du lịch – giáo dục chuyên biệt, hoặc hỗ trợ cơ sở vật chất, nội dung cho các hoạt động hè của địa phương, đặc biệt là từ chính những dự án mà họ đã cam kết, sẽ tạo ra một sức mạnh cộng hưởng to lớn.

Mùa hè 2025 đang đến gần. Việc chủ động tìm tòi, khám phá và biến mỗi chuyến đi thành một cơ hội học hỏi sẽ giúp các em học sinh Thanh Hóa có những trải nghiệm hè thực sự ý nghĩa. Đồng thời, đây cũng là dịp để các nhà quản lý, các nhà đầu tư và cộng đồng cùng nhìn lại, đánh giá và có những giải pháp cụ thể để những tiềm năng to lớn của xứ Thanh, bao gồm cả tiềm năng từ các dự án đang được kỳ vọng, thực sự được khai thác và phát huy một cách bền vững, phục vụ tốt nhất cho sự phát triển toàn diện của thế hệ tương lai. Bởi lẽ, đầu tư cho giáo dục và trải nghiệm của trẻ em chính là đầu tư cho tương lai của vùng đất.

An Chi