Xu hướng trái ngược của hai miền Nam - Bắc từ kết quả thi Học sinh giỏi Quốc gia
TCGCVN - Kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm học 2024-2025 đã khép lại với những kết quả đáng chú ý, phản ánh sự phân hoá rõ rệt giữa các tỉnh thành phía Bắc và phía Nam về số lượng và chất lượng học sinh đoạt giải.
Sự chênh lệch giữa hai miền
Kỳ thi học sinh giỏi quốc gia năm 2025 có sự tham gia của 6.482 thí sinh, thi ở 68 hội đồng thi với 13 môn học khác nhau, từ toán, vật lý, hóa học đến ngữ văn, tiếng Anh và các ngoại ngữ khác. Theo kết quả từ Hội đồng chấm thi, có 3.803 thí sinh đoạt giải, chiếm tỷ lệ 58,68% tổng số thí sinh dự thi.
Nguồn: Bộ Giáo dục và Đào tạo
Về số lượng giải, Hà Nội tiếp tục dẫn đầu với 200 giải, theo sau là TP.HCM với 166 giải và Hải Phòng xếp thứ ba với 102 giải. Sự chênh lệch này thể hiện một xu hướng rõ ràng: các tỉnh, thành ở khu vực Bắc Trung Bộ trở ra thường xuyên dẫn đầu về số lượng học sinh đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Trong khi đó, các tỉnh thành phía Nam có số lượng giải tương đối khiêm tốn.
Đặc biệt, trong 10 tỉnh, thành có số lượng học sinh đoạt giải ít nhất, có đến 6 tỉnh thuộc khu vực phía Nam, trong đó tỉnh Hậu Giang chỉ đạt 5 giải. Điều này cho thấy một khoảng cách khá lớn giữa hai miền về kết quả thi học sinh giỏi quốc gia.
Nguồn: Bộ Giáo dục và Đào tạo
Sự khác biệt về loại trường
Điều đáng chú ý trong kết quả kỳ thi năm nay là sự phân chia rõ rệt về loại hình trường học tham gia. Ở khu vực phía Bắc, hầu hết các học sinh đoạt giải đều đến từ các trường chuyên. Đây là những ngôi trường được đầu tư mạnh mẽ về cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên, giúp học sinh phát triển năng lực và thành tích vượt trội.
Ngược lại, khu vực phía Nam lại có một sự khác biệt lớn khi không ít học sinh đến từ các trường thường (không chuyên) đạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Mặc dù số lượng học sinh đạt giải của các trường không chuyên còn khiêm tốn so với các trường chuyên, nhưng sự đóng góp của họ không thể không nhắc đến, đặc biệt là tại các tỉnh như TP.HCM và Sóc Trăng.
Theo thống kê, TP.HCM là tỉnh dẫn đầu về số lượng trường THPT không chuyên có học sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, với 12 trường. Hà Nội xếp thứ hai với 11 trường. Ngoài ra, các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên cũng có những trường không chuyên đóng góp vào thành tích chung của khu vực.
Đặc biệt, tỉnh Sóc Trăng là một trường hợp nổi bật khi học sinh của 9 trường THPT không chuyên của tỉnh đã giành được 12 giải, trong khi tổng số giải của tỉnh này chỉ có 28. Tương tự, các tỉnh như Vĩnh Long và Cà Mau cũng ghi nhận những kết quả ấn tượng từ học sinh các trường không chuyên.
Nguồn: Bộ Giáo dục và Đào tạo
Cải cách chính sách và định hướng phát triển
Bên cạnh những kết quả thi học sinh giỏi quốc gia, cũng cần phải đề cập đến những cải cách trong chính sách khen thưởng học sinh giỏi tại một số tỉnh thành. TP.HCM, ví dụ, đã sửa đổi chính sách khen thưởng học sinh giỏi, trong đó học sinh đạt điểm IELTS từ 7.0 trở lên sẽ được công nhận là học sinh giỏi cấp tỉnh, một động thái nhằm khuyến khích học sinh nâng cao năng lực ngoại ngữ và phát triển toàn diện.
Các tỉnh phía Nam đang dần nhận thấy được sự cần thiết của việc đầu tư vào các trường không chuyên, đặc biệt là trong việc phát triển môi trường học tập, hỗ trợ học sinh có năng lực vượt trội nhưng không có cơ hội học tại các trường chuyên.
Kết quả thi học sinh giỏi quốc gia năm nay không chỉ phản ánh sự chênh lệch về thành tích giữa hai miền mà còn là lời nhắc nhở về sự phát triển không đồng đều trong hệ thống giáo dục. Việc phát huy tiềm năng của học sinh ở cả trường chuyên và trường không chuyên là một yếu tố quan trọng để nâng cao chất lượng giáo dục, không chỉ ở một khu vực mà là trên toàn quốc.
Với những cải cách chính sách và sự thay đổi trong phương pháp giảng dạy, kỳ vọng rằng trong những năm tới, các tỉnh thành phía Nam sẽ có những bước tiến vượt bậc, rút ngắn khoảng cách với các tỉnh miền Bắc trong các kỳ thi học sinh giỏi quốc gia.
Bùi Bình