Mô hình lớp học STEM – chơi mà học

“Con rất mong chờ các tiết học STEM mỗi tuần để được cùng các bạn sáng tạo các sản phẩm mới”, “Giờ học STEM giúp con có thể sáng chế rất nhiều mô hình chuyển động được dựa trên các kiến thức khoa học tự nhiên được học”…

Thầy trò trường TH – THCS Pascal tại phòng học STEM của trường

Đó là những chia sẻ đầy háo hức của các bạn học sinh trường TH – THCS Pascal (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) khi chúng tôi có cơ hội được quay trở lại trường trong năm học này và hỏi các em về những tiết học STEM tại trường.

Khi khoa học công nghệ trở nên quen thuộc thì các nền giáo dục trên thế giới đã và đang phải bắt nhịp với sự thay đổi phương thức giáo dục để có thể ươm mầm những thế hệ tương lai không chỉ đủ trí, đủ đức, mà còn có khả năng thích ứng với sự phát triển không ngừng của đời sống. Một trong những mô hình giáo dục hiện đại nhằm hiện thực hóa mục tiêu giáo dục ấy đang nỗ lực thử nghiệm, lan tỏa và ảnh hưởng rộng khắp trong các trường học ở Việt Nam, đó chính là dạy học STEM.

STEM là một chương trình giảng dạy dựa trên ý tưởng trang bị kiến thức, kỹ năng cho người học theo cách tiếp cận liên môn. Thay vì giảng dạy bốn môn học Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Math (Toán học) như từng môn học rời rạc, STEM sẽ tích hợp kiến thức của các môn và kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn liền với ứng dụng thực tế. Thông qua góc nhìn đa dạng, kết nối giữa các môn học, bằng việc được thực hành các lý thuyết, học sinh có thể rèn luyện tư duy đa chiều, nắm được bản chất của vấn đề, biến kiến thức thành “sở hữu” của bản thân, nhận ra tính ứng dụng của các tri thức đã học và giải quyết được những vấn đề trong cuộc sống hàng ngày.

Học sinh lắng nghe thầy giáo hướng dẫn thực hành STEM

Nhận thấy hiệu quả của phương pháp dạy học STEM, trong những năm học gần đây, bên cạnh các giờ câu lạc bộ, trường TH – THCS Pascal còn đưa mô hình giáo dục STEM vào chương trình nhà trường. Các bạn học sinh khối THCS của trường được trải nghiệm tiết học STEM như một môn học chính khóa hàng tuần. Ngoài ra, xuyên suốt năm học, các bạn học sinh còn được thực hành STEM trong những hoạt động ngoại khóa lí thú, trong trại hè Pascal, và trong “NGÀY HỘI STEM” được tổ chức hàng năm.

Các bạn học sinh khối 5 trải nghiệm trò chơi “Tên lửa nước” dưới sự hướng dẫn của thầy cô

STEM đối với các Passers không chỉ là cơ hội để các bạn được hóa thân thành các nhà nghiên cứu, nhà sáng chế tài năng, tự mình thực hiện các thí nghiệm, hoàn thiện các đồ chơi, mô hình mang tính thực tiễn; mà còn là giúp các bạn rèn luyện các kỹ năng mềm như giải quyết vấn đề, tư duy phản biện, kỹ năng cộng tác, khả năng giao tiếp… Các sản phẩm STEM đòi hỏi quá trình làm việc nhóm thật nhuần nhuyễn, phân chia công việc rõ ràng. “Không có dự án nào kéo dài như STEM, vì thế, nếu không có kỹ năng làm việc nhóm, chắc chắn chúng con không thể hoàn thành sản phẩm một cách chỉn chu”, “Quá trình tạo nên sản phẩm của môn hoc STEM giúp chúng con không chỉ thỏa sức sáng tạo, mà còn biết cách lắng nghe ý kiến của các bạn khác”… Đó là những chia sẻ của các bạn học sinh trường TH – THCS Pascal sau những tuần cùng làm việc để tạo nên sản phẩm.

Các nhóm tiến hành chế tạo mô hình

Không chỉ vậy, sau khi làm xong mỗi sản phẩm, các bạn còn dành thời gian suy nghĩ cách trình bày, giới thiệu sản phẩm và giải đáp thắc mắc của người xem, người nghe. Điều này khiến các bạn học sinh ý thức được rằng phải tự tay thực hiện từng công đoạn, nắm vững bản chất của lý thuyết giúp tạo nên sản phẩm, có khả năng thuyết trình, phản biện,… để bảo vệ thành quả sáng tạo của mình.

Trong năm học 2022-2023, một niềm vui đã đến với các bạn học sinh trường TH – THCS Pascal, đó là sự xuất hiện của hệ thống phòng học dành riêng cho môn STEM – nơi các bạn học sinh được học tập, trải nghiệm môn học với đầy đủ các trang thiết bị hỗ trợ: thiết bị âm thanh, ánh sáng phục vụ cho việc dạy và học, đặc biệt là những dụng cụ gia công truyền thống (cưa, kéo, búa…) giúp các bạn thỏa sức sáng tạo sản phẩm. Phòng học STEM cũng sẽ trở thành nơi lưu giữ tất cả những phát minh, sáng chế, những thành quả nghiên cứu của thầy trò trường TH – THCS Pascal.

Từ những tiết STEM đầu tiên được đưa vào chương trình nhà trường cách đây vài năm, khi thầy và trò phải học ngay tại lớp với dụng cụ, thiết bị thô sơ; tới hôm nay, khi STEM đã có riêng một phòng học được đầu tư chỉn chu từ khâu trang trí đến trang bị vật dụng; tập thể giáo viên và học sinh của trường TH – THCS Pascal vẫn không ngừng nuôi dưỡng niềm đam mê với khoa học, với việc phát triển năng lực và sức sáng tạo vô tận của các bạn nhỏ.

Không gian phòng học STEM của trường TH – THCS Pascal năm học 2022-2023

Tiếp nối những thành quả nghiên cứu khoa học của thầy trò trường TH – THCS Pascal trước đó, trong năm học này, ngay trong chính không gian khơi nguồn sáng tạo của phòng học STEM, dự án “Ứng dụng phần mềm Phyphox trên điện thoại thông minh để đo vận tốc chuyển động trong môn Vật lí lớp 8” của nhóm các bạn học sinh Đỗ Hồng Ánh, Đặng Minh Ngọc, Phạm Bảo Châu Anh (lớp 8A1, trường TH – THCS Pascal) đã thí nghiệm thành công, cho ra sản phẩm và bảo vệ trước hội đồng giám khảo, xuất sắc giành về giải Ba trong kì thi Nghiên cứu khoa học cấp Quận giành cho học sinh THCS năm học 2022-2023.

Thầy giáo Vũ Hoàng Linh (giáo viên STEM trường TH – THCS Pascal) và các bạn học sinh Đỗ Hồng Ánh, Đặng Minh Ngọc, Phạm Bảo Châu Anh (lớp 8A1, trường TH – THCS Pascal) nhận giấy chứng nhận giải Ba trong kì thi Nghiên cứu Khoa học cấp Quận năm học 2022-2023

Niềm đam mê, kiên trì, sức sáng tạo phi thường của các bạn học sinh, sự hướng dẫn tận tình của của các thầy cô giáo giảng dạy môn STEM của trường TH – THCS Pascal, những giờ phút “ngâm mình” trong phòng STEM thực hiện thí nghiệm, những sản phẩm thất bại vẫn còn lưu trong phòng, và niềm vui khi hái được trái ngọt sau cùng của quá trình nghiên cứu khoa học đã minh chứng cho hiệu quả tích cực mà mô hình dạy học STEM mang lại cho cả thầy và trò nhà trường.

Hà Anh - Hàn Quyên