Bộ đội Biên phòng Quảng Trị đẩy mạnh giáo dục quốc phòng, an ninh ở tuyến biên giới Việt – Lào: Góp phần giữ vững vùng đất thiêng liêng phía Tây Tổ quốc

TCGCVN – Bộ đội Biên phòng Quảng Trị đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, đặc biệt chú trọng công tác giáo dục quốc phòng – an ninh, nhằm nâng cao nhận thức chính trị, pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên. Qua đó, góp phần xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia trong mọi tình huống.

Quảng Trị là tỉnh nằm ở trung tâm miền Trung, có vị trí địa chiến lược quan trọng với gần 180 km đường biên giới tiếp giáp với nước bạn Lào. Đây là khu vực có vai trò then chốt trong chiến lược quốc phòng – an ninh, đồng thời là cửa ngõ kết nối kinh tế giữa Việt Nam với Trung Lào và Đông Bắc Thái Lan thông qua hai cửa khẩu quốc tế Lao Bảo và La Lay.  Nhận thức rõ vị trí địa chiến lược cũng như vai trò đặc biệt quan trọng của khu vực biên giới trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, những năm qua, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Trị đã chủ động triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó đặc biệt chú trọng công tác giáo dục quốc phòng và an ninh. Thông qua đó, đơn vị không chỉ góp phần nâng cao nhận thức pháp luật, ý thức trách nhiệm của cán bộ, nhân dân vùng biên, mà còn củng cố vững chắc thế trận lòng dân, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực biên giới trong mọi tình huống.

Củng cố thế trận biên cương vững mạnh thông qua công tác giáo dục toàn diện

Quảng Trị là tỉnh nằm ở trung tâm miền Trung, có đường biên giới dài gần 180 km tiếp giáp với nước bạn Lào. Trên tuyến biên giới này, hai huyện Hướng Hóa và Đakrông đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế – quốc phòng. Đây cũng là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào các dân tộc thiểu số như Pa Cô, Vân Kiều, Tà Ôi… vốn nổi tiếng với truyền thống cách mạng kiên cường, lòng yêu nước sâu sắc và tinh thần đoàn kết, gắn bó với lực lượng vũ trang.

Tuy nhiên, do đặc điểm địa hình hiểm trở, giao thông khó khăn, đời sống còn nhiều hạn chế và trình độ dân trí không đồng đều, một bộ phận người dân tại khu vực này vẫn còn thiếu kiến thức pháp luật, chưa nhận thức đầy đủ về quyền, nghĩa vụ công dân cũng như trách nhiệm trong việc bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, an ninh biên giới. Chính vì vậy, công tác tuyên truyền, giáo dục quốc phòng – an ninh luôn được Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Trị xác định là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài và xuyên suốt.

Trên cơ sở định hướng, chỉ đạo của Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh BĐBP, Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh đã chủ động phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương cùng các ban ngành, đoàn thể triển khai thực hiện hiệu quả Đề án “Tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ, nhân dân vùng biên giới”. Nội dung của đề án tập trung vào việc nâng cao nhận thức chính trị, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, khơi dậy tinh thần trách nhiệm và ý thức tự giác chấp hành các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là những quy định liên quan đến bảo vệ biên giới quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội ở địa phương.

Các đồn biên phòng đóng quân dọc tuyến biên giới đã chủ động tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền, phổ biến kiến thức quốc phòng – an ninh bằng nhiều hình thức linh hoạt, sáng tạo. Hoạt động giáo dục được lồng ghép trong sinh hoạt cộng đồng, các cuộc họp thôn bản, hội nghị tại xã, cũng như trong các buổi ngoại khóa tại trường học. Nội dung truyền thông luôn thiết thực, gần gũi và phù hợp với từng đối tượng, bao gồm: Hiến pháp, Luật Biên giới quốc gia, Luật Nghĩa vụ quân sự, Luật Phòng, chống ma túy, các quy định về quản lý xuất nhập cảnh, phòng chống di cư tự do, hôn nhân không giá thú qua biên giới…

Đặc biệt, các đơn vị BĐBP đã phát huy tính sáng tạo trong công tác dân vận khi triển khai hiệu quả nhiều mô hình gắn bó mật thiết với đời sống cộng đồng như: “Tổ tự quản đường biên, mốc quốc giới”, “Dòng họ tự quản về an ninh trật tự”, “Phụ nữ với an ninh biên giới”, “Thanh niên xung kích bảo vệ biên cương”… Những mô hình này không chỉ phát huy vai trò tự quản, tự phòng, tự bảo vệ, tự hòa giải tại cơ sở, mà còn xây dựng được lực lượng quần chúng nòng cốt vững mạnh, luôn sẵn sàng phối hợp cùng BĐBP trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm chủ quyền lãnh thổ.

Sự tham gia tích cực của người dân, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số, đã tạo nên thế trận quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân vững chắc trên tuyến biên giới. Qua đó, không chỉ giữ gìn bình yên cho bản làng, mà còn góp phần xây dựng vùng biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững trong tình hình mới.

Chú trọng bồi dưỡng cán bộ cơ sở và giáo dục học đường – Nâng cao nhận thức, xây nền biên cương vững mạnh

Song song với công tác tuyên truyền trong cộng đồng, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Quảng Trị đặc biệt chú trọng đến việc bồi dưỡng kiến thức quốc phòng – an ninh cho đội ngũ cán bộ cơ sở – những người giữ vai trò then chốt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và vận động quần chúng ở khu vực biên giới. Thông qua sự phối hợp chặt chẽ với các địa phương, BĐBP Quảng Trị đã tổ chức thường xuyên các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên đề cho cán bộ xã, trưởng thôn, bí thư chi bộ các bản làng. Đây là lực lượng “hạt nhân”, góp phần đưa chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến gần với người dân, đồng thời là cầu nối quan trọng trong công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và vận động toàn dân tích cực tham gia bảo vệ biên giới quốc gia.

Trong lĩnh vực giáo dục, nhận thức rõ vai trò của thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, BĐBP tỉnh Quảng Trị đã phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục triển khai nhiều chương trình ngoại khóa, hoạt động ngoại tuyến phong phú và thiết thực tại các trường học vùng sâu, vùng xa. Các nội dung giáo dục được thiết kế phù hợp với lứa tuổi học sinh, có tính thực tiễn và truyền cảm hứng cao, bao gồm: tìm hiểu lịch sử biên giới và chủ quyền quốc gia, kỹ năng nhận biết – phòng tránh tội phạm, phòng chống ma túy và buôn bán người, tinh thần cảnh giác trước các hoạt động vi phạm pháp luật... Qua đó, các em học sinh không chỉ được nâng cao hiểu biết mà còn từng bước hình thành ý thức trách nhiệm công dân, hun đúc tình yêu quê hương, đất nước và khát vọng góp sức bảo vệ biên cương từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Để đảm bảo tính hiệu quả và phù hợp với đặc thù từng khu vực, công tác tuyên truyền – giáo dục được đa dạng hóa về hình thức và ngôn ngữ. Nhiều đơn vị biên phòng đã linh hoạt triển khai các phương thức truyền thông sáng tạo như: phát thanh bản tin bằng tiếng địa phương, tổ chức hội thi tìm hiểu pháp luật, chiếu phim tài liệu, phát tờ rơi tuyên truyền song ngữ Việt – Vân Kiều… Những cách làm gần gũi, dễ tiếp cận này đã giúp người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, tiếp nhận kiến thức một cách chủ động, tự nhiên và hiệu quả hơn.

Bắt nhịp với xu thế phát triển công nghệ, lực lượng BĐBP Quảng Trị cũng tích cực ứng dụng mạng xã hội và nền tảng số trong công tác tuyên truyền, nhất là để tiếp cận giới trẻ – lực lượng kế cận đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh thổ trong tương lai. Những nội dung mang tính thời sự, gắn với đời sống và nhiệm vụ quốc phòng – an ninh được đăng tải, chia sẻ rộng rãi, góp phần lan tỏa thông tin tích cực, định hướng tư tưởng và tạo dựng “lá chắn mềm” trên không gian mạng.

Mô hình “Biên giới bình yên – Nhân dân an tâm lao động” tiếp tục được duy trì và phát huy hiệu quả, gắn liền với phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và an ninh biên giới quốc gia trong tình hình mới”. Nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa lực lượng BĐBP với quân sự, công an và chính quyền các cấp, nhiều hành vi vi phạm quy chế biên giới, vận chuyển trái phép hàng hóa, vũ khí, chất ma túy… đã được kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo đúng quy định của pháp luật, giữ vững trật tự, an toàn khu vực.

Trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực ngày càng tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, khó lường, việc tăng cường công tác giáo dục quốc phòng – an ninh và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân trong sự nghiệp bảo vệ biên giới quốc gia không chỉ là yêu cầu cấp thiết mà còn là yếu tố mang tính chiến lược lâu dài. Đó chính là nền tảng vững chắc để xây dựng đường biên giới Việt Nam – Lào hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững trong thời kỳ mới.

Với sự đồng thuận của nhân dân và quyết tâm chính trị cao của những người lính mang quân hàm xanh, Quảng Trị đang từng bước khẳng định vai trò là “thành trì” vững chắc nơi phên dậu phía Tây của Tổ quốc – nơi hội tụ ý Đảng, lòng dân và tinh thần đoàn kết Việt – Lào thủy chung, son sắt.

Trịnh Bá Bình - Khoa Võ thuật Đặc nhiệm, Học Viện Biên Phòng